* Biện pháp thực hiện trước mưa bão:
- Thường xuyên cập nhật bản tin dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng, tích cực chăm sóc đàn vật nuôi để tăng khả năng chống chịu đối với tác động do thay đổi lớn về thời tiết;
- Cần đảm bảo chuồng trại vững chắc, tu sửa và chằng chống lại chuồng trại, mái chuồng cần gia cố để hạn chế tốc mái khi có bão. Kiểm tra rèm che chắn đề phòng mưa tạt, gió lùa vào chuồng nuôi.
- Kiểm tra hệ thống thoát nước thải, nơi chứa chất thải để hạn chế ô nhiễm, khơi thông cống rãnh, hạn chế úng ngập khi mưa lớn. Đối với những vùng có nguy cơ ngập, cần nâng cao nền chuồng hoặc làm sàn kê cao và có phương án di dời vật nuôi khi mưa to gây ngập úng.
- Lập kế hoạch dự trữ thức ăn, nước uống đầy đủ tối thiểu 15 ngày cho vật nuôi, đồng thời có biện pháp khắc phục hiệu quả khi mưa bão, lũ lụt hoặc dịch bệnh xảy ra.
- Xuất bán kịp thời khi đến tuổi, trọng lượng xuất bán; có kế hoạch giảm đàn vật nuôi (xuất bán, giết mổ… ) trước khi lụt bão xảy ra;
- Tăng cường công tác vệ sinh phòng bệnh cho vật nuôi: vệ sinh sạch sẽ chuồng nuôi, dụng cụ chăn nuôi; định kỳ phun sát trùng trong và ngoài chuồng nuôi để phòng bệnh…
- Chủ động phòng, chống dịch bệnh cho đàn vật nuôi bằng cách tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cho vật nuôi trước mùa mưa. Đối với trâu, bò, cần tiêm phòng bệnh tụ huyết trùng, lở mồm long móng; Đối với đàn lợn, tiêm phòng bệnh dịch tả lợn, tụ huyết trùng, phó thương hàn, lở mồm long móng, tai xanh… Đối với đàn gia cầm, cần tiêm vắc-xin Niu-cát-xơn, Gumboro, cúm gia cầm. Vịt cần tiêm phòng dịch tả vịt, viêm gan do vi rút, cúm gia cầm, tụ huyết trùng…
- Những ngày mưa to, gió mạnh thường bị mất điện nên người chăn nuôi cần chủ động phương án thắp sáng và sưởi ấm dự phòng như máy phát điện, đèn…để thắp sáng và giữ ấm cho vật nuôi.
* Biện pháp thực hiện khi mưa bão xảy ra
1. Thường xuyên kiểm tra, theo dõi thời tiết, kiểm tra chuồng trại, điều kiện chăn nuôi và sức khỏe đàn vật nuôi để có phương án chăm sóc, hỗ trợ và di dời nếu cần thiết.
Di dời đàn vật nuôi đến vị trí không bị úng ngập bằng các phương tiện vận chuyển ghe, xuồng, thuyền, bè nhưng phải đảm bảo tuyệt đối đến tính mạng cho con người và sức khỏe của vật nuôi.
Không tập trung vật nuôi lên đường giao thông gây cản trở giao thông và ô nhiễm môi trường.
Làm nhà tạm cho vật nuôi: Làm lều bạt, lán trại và có phương án kiểm soát vật nuôi. Có giải pháp giữ ấm cho đàn vật nuôi trong điều kiện thời tiết mưa, lạnh kéo dài.
2. Công tác phòng chống dịch bệnh:
Lũ lụt làm cho mầm bệnh theo nước lũ lan đi khắp nơi. Lũ lụt càng lớn, quy mô càng rộng thì sự lan truyền mầm bệnh càng tăng, mức độ nguy cơ càng cao. Mặt khác, khi di chuyển đàn vật nuôi tránh lũ sẽ đem theo các mầm bệnh từ nơi này tới nơi khác. Các khâu chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh tẩy uế chuồng trại không được thực hiện tốt sẽ làm suy giảm đáng kể sức chống chịu bệnh tật ở vật nuôi, khiến cho các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy, dịch tả, thương hàn,… dễ lây lan và có nguy cơ bùng phát. Vì vậy:
- Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, môi trường quanh chuồng nuôi và dụng cụ chăn nuôi, để vật nuôi được ở sạch. Định kỳ 1 tuần 1-2 lần phun tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh bằng các chất sát trùng theo quy định. Khi nước rút đến đâu thì dọn vệ sinh, phun thuốc sát trùng, tiêu độc, diệt mầm bệnh đến đó.
- Đối với những vật nuôi có nhu cầu vận chuyển từ nơi này qua nơi khác cần thực hiện tốt quy trình vận chuyển, kiểm dịch vận chuyển để đảm bảo an toàn dịch bệnh.
- Đối với xác vật nuôi chết: Phương pháp hiệu quả nhất là đốt xác vật chết, phun thuốc diệt côn trùng hoặc thuốc sát trùng hoặc tưới dầu hỏa lên xác vật chết, chống các loài ăn thịt và côn trùng xâm nhập, đợi khi nước rút thì đem chôn lấp.
* Biện pháp thực hiện sau mưa bão
- Đảm bảo nguồn thức ăn và nước uống sạch: vật nuôi cần được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, không bị bỏ đói, không cho ăn những loại thức ăn bị mốc, kém chất lượng. Ngoài ra, bà con nên tăng cường các loại thức ăn bổ sung và các loại thức ăn giàu dinh dưỡng khác nhằm thúc đẩy quá trình hồi phục.
- Vệ sinh môi trường: khi nước rút phải thực hiện vệ sinh, khử trùng bằng vôi bột, hóa chất và tiêu độc khu vực chăn nuôi trước khi đưa vật nuôi trở lại chuồng nuôi. Chính quyền và các cơ quan chuyên môn các cấp tổ chức tổng vệ sinh, thu gom xác động vật chết để xử lý, sát trùng, tiêu độc vùng chăn nuôi bị lũ, ngập để tổng tẩy uế môi trường, tiêu diệt các loại mầm bệnh.
* Quản lý vật nuôi:
+ Thực hiện tốt việc quản lý, chăm sóc đàn vật nuôi; tuyệt đối không chăn thả vật nuôi ở những khu vực bị ô nhiễm; chủ động triển khai công tác giám sát để phát hiện sớm, kịp thời xử lý trường hợp vật nuôi mắc bệnh, nghi mắc bệnh nguy hiểm như Dịch tả lợn Châu Phi, Cúm gia cầm, Lở mồm long móng, Tai xanh,...;
+ Xử lý ổ dịch theo đúng quy định; không giết mổ, mua bán động vật ốm, chết, không vứt xác động vật chết do mắc bệnh ra ngoài môi trường;...
* Tái đàn: Bên cạnh đó, để chuẩn bị cho tái đàn, khôi phục sản xuất, người chăn nuôi cần lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, được cung cấp bởi những cơ sở cung ứng có uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch; tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định. Không tái đàn khi chưa đảm bảo về môi trường và an toàn dịch bệnh.
Việc phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm nhất là trong mùa mưa bão cần được bà con chăn nuôi triển khai thực hiện khẩn trương, nghiêm túc để đảm bảo an toàn dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm và giảm bớt thiệt hại không đáng có./.
Phòng VHTT