Những năm gần đây diện tích đất canh tác trên đầu người có xu hướng giảm mạnh do việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất sản xuất nông nghiệp sang phát triển các khu công nghiệp, dịch vụ. Làm thế nào để trên một diện tích đất nhỏ hẹp có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt, năng suất cao là mục tiêu mà mô hình nông nghiệp đô thị hướng đến. Từ chủ trương giảm diện tích trồng lúa năng suất thấp chuyển sang cây trồng khác hiệu quả kinh tế cao hơn đã mở ra xu hướng trồng rau thủy canh; rau mầm; trồng rau, hoa trong nhà kính, nhà lưới; trồng nấm ăn; làm sinh vật cảnh,… bước đầu đã có kết quả khả quan, phù hợp với hướng phát triển của nền nông nghiệp đô thị.
Riêng đối với quận 12, quá trình đô thị hóa cũng đang diễn ra một cách mạnh mẽ, thể hiện rõ nhất ở sự thay đổi bộ mặt của từng góc nhà, từng con đường và sự thay đổi ở ngay chính những nơi được xem là “thuần nông” nhất. Đứng trước sự tăng trưởng mạnh mẽ của các ngành thương mại dịch vụ, nền nông nghiệp vẫn không ngừng nâng cao hiệu quả kinh tế vì nông nghiệp vẫn còn gắn bó với một bộ phận không nhỏ người dân lao động địa phương, nhất là các phường Thạnh Xuân, Thạnh Lộc, An Phú Đông. Do đó, quận vẫn không nằm ngoài quy trình chung của sự phát triển nền nông nghiệp đô thị, tiếp tục chuyển dịch theo hướng chọn các loại cây trồng vật nuôi có giá trị, hiệu quả gắn với dịch vụ nhà vườn, đảm bảo môi trường sinh thái, gắn với quy hoạch thực tế và nâng cao đời sống nông dân một cách tốt nhất. Điểm mạnh của sự chuyển dịch này là ngày càng xuất hiện nhiều mô hình mới đáp ứng nhu cầu thị trường, nông phẩm hàng hóa có hiệu quả kinh tế cao như nuôi thỏ, nuôi nhím, cá kiểng, trồng hoa kiểng phục vụ các công trình đô thị, trồng rau sạch... Với sự chuyển dịch về cây trồng, vật nuôi đúng hướng ngay từ đầu nên những năm trở lại đây, chúng ta dễ dàng nhận thấy những thay đổi khi có dịp trở về những vùng trước đây chuyên trồng lài, nuôi heo. Những hộ vốn nuôi heo, bò, gia cầm không mang lại hiệu quả cao đã mạnh dạn học hỏi kinh nghiệm và chuyển sang nuôi thỏ, nuôi nhím… Tại phường An Phú Đông, những năm gần đây, mô hình nuôi nhím thịt, nhím giống đang ngày càng được phổ biến, nhân rộng đến các hộ nông dân vốn có kinh nghiệm chăn nuôi thỏ, trăn. Ông Nguyễn Văn Hải, KP3 phường An Phú Đông đã đầu tư vào mô hình nuôi nhím từ năm 2009, đến nay, ông đã có tới gần 100 cặp nhím giống và nhím con. Trừ các chi phí đầu vào, mỗi năm ông lãi được hơn 150 triệu, tiếp tục mua nhím để đầu tư phát triển quy mô. Mô hình này đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu rất lớn, nhím đẻ có giá từ 20 đến 27 triệu đồng/cặp, nhím con từ 10 triệu đồng/ cặp nên mô hình này chưa phát triển nhiều. Tuy nhiên, trong thời gian sắp tới, với hiệu quả kinh tế cao do mô hình này mang lại, chắc chắn sẽ có thêm nhiều hộ gia đình sẽ mạnh dạn đầu tư để phát triển kinh tế.
Việc chuyển đổi diện tích nông nghiệp từ trồng lúa, trồng lài sang những cây ngắn ngày có giá trị cao như rau sạch, hoa kiểng, hoa lan... cũng ngày càng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân. Vùng đất An Phú Đông vốn đã có truyền thống trồng mai, hoa kiểng nay càng mang lại giá trị cao hơn khi những người nông dân đã đa dạng hóa chủng loại kiểng để phục vụ thêm các công trình xã hội, các nhà hàng, khách sạn lớn. Như mô hình trồng lan của anh Đỗ Văn Tài, KP3, phường Tân Chánh Hiệp, trước đây chuyên trồng các loại hoa kiểng, nhưng khi thấy nhu cầu của thị trường về lan ngày càng cao, anh quyết định chuyên tâm đầu tư vào trồng các loại lan như lan Vũ nữ, lan Hồ điệp, lan Dandro, lan Vanda… có giá từ 50.000 đồng đến 300.000 đồng/ chậu. Trong dịp tết 2009, anh đã xuất ra thị trường 3.000 chậu lan và hơn 200 nhánh lan, thu vào hơn 200 triệu đồng, lãi “sơ sơ” gần 100 triệu đồng. Anh Tài cho biết, trong tương lai gần, anh sẽ học hỏi thêm kỹ thuật mới để nâng cao chất lượng hoa, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao hơn của thị trường.
Nói chung, ưu điểm của nông nghiệp đô thị là không chỉ sản xuất hàng hoá phù hợp có giá trị cao (hoa lan, cây kiểng, cá cảnh; nuôi trồng các loại đặc sản, cao sản,…) mà còn phải bảo đảm cảnh quan, góp phần cải thiện môi trường sinh thái theo hướng xanh - sạch - đẹp, hài hoà giữa thiên nhiên với con người. Với tinh thần lao động chăm chỉ cộng với sự nhạy bén trong việc ứng dụng những mô hình cây trồng vật nuôi mới mang lại hiệu quả kinh tế cao, chúng ta có quyền tin những người nông dân của một quận đô thị sẽ luôn là những nông dân theo kịp với sự đổi mới của quận nhà nói riêng cũng như sự phát triển của nền nông nghiệp đô thị hóa nói chung.
Tin, ảnh: Hồng Liên