Là một quận được tách từ huyện Hóc Môn, đa phần hộ nghèo là nông dân; dân số cơ học phát triển với tốc độ khá nhanh ảnh hưởng đến môi trường, việc làm, nhà ở, giáo dục, y tế… phần đông hộ nghèo thuộc chương trình có hoàn cảnh khó khăn riêng nên việc hỗ trợ để họ vươn lên thoát nghèo là vấn đề hết sức khó khăn. Khi tách quận có 42.564 hộ, 2.997 hộ nghèo, tỉ lệ 7,04%. Kết quả giảm nghèo đến năm 2003 (kết thúc giai đoạn 1) số hộ là 3.601 hộ, có 602 hộ đã vượt nghèo, là 1 trong 14 quận huyện hoàn thành mục tiêu chương trình giảm nghèo giai đoạn 1 (1992 - 2003) của thành phố, có 7 phường không còn hộ nghèo, 3 phường có tỉ lệ hộ nghèo dưới 1%. Với những thành tích đó Nhân dân và cán bộ Quận 12 đã được nhận Bằng khen Thủ tướng Chính phủ năm 2004.
Hội Liên hiệp phụ nữa quận phối hợp Hội Doanh nghiệp nữ quận trao mái ấm
tình thương cho phụ nữ nghèo
Đầu năm 2004, Chương trình xóa đói, giảm nghèo và việc làm Thành phố nâng mức chuẩn nghèo thành phố theo tiêu chí thu nhập bình quân đầu người lên 6 triệu đồng/người/năm, không phân biệt thành thị và nông thôn. Cuối năm 2004, đã có 6/10 phường hạ tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 1,5% (phường Tân Thới Hiệp, Thới An, Hiệp Thành, Tân Thới Nhất, Trung Mỹ Tây, Tân Chánh Hiệp). Đây là cơ sở để toàn quận xóa cơ bản hộ nghèo vào dịp 30/4/2005.
Năm 2008, với sự chỉ đạo tập trung của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp, sự phối hợp tham gia của các ngành, MTTQ, các đoàn thể đã tích cực triển khai và tổ chức thực hiện nhiều hoạt động, nhiều chương trình, giải pháp… Kết quả tính đến tháng 12/2008, toàn quận chỉ còn 6 hộ nghèo chưa vượt chuẩn thu nhập bình quân 6 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ 0,01%, so với kế hoạch đề ra quận đã hoàn thành chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần III, góp phần cùng thành phố hoàn thành chỉ tiêu cơ bản không còn hộ nghèo trước thời hạn 02 năm so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ VIII.
Tiếp tục thực hiện nhiệm vụ ở giai đoạn 2, Quận ủy - UBND quận đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện chương trình XĐGN theo hướng trọng tâm, trọng điểm, xác định hiệu quả của chương trình phải có sự cộng lực trách nhiệm của xã hội, của cộng đồng và cá nhân từng hộ nghèo, người nghèo. Từ nhận thức nêu trên, quận - phường đã xây dựng Nghị quyết, lộ trình và tập trung triển khai thực hiện mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 2 thông qua các giải pháp hỗ trợ thiết thực và hiệu quả, giúp hộ nghèo có điều kiện phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, phấn đấu vượt nghèo bền vững, căn cơ; tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi; thường xuyên đánh giá hiệu quả trợ giúp theo tiến độ thời gian. Nhiều mô hình tập hợp làm ăn có hiệu quả cũng cần nhân rộng và phát huy hiệu quả như tổ tự quản, tổ giảm nghèo, mô hình tạo việc làm cho người nghèo - hộ nghèo…
Ngay từ đầu năm 2009, sau khi kết thúc Chương trình Xóa đói giảm nghèo giai đoạn 2 (2004 - 2010) trước thời hạn 2 năm, quận đã triển khai, chỉ đạo điều hành Chương trình giảm nghèo, tăng hộ khá giai đoạn 3 (2009 - 2015) với mức chuẩn hộ nghèo thu nhập từ 12 triệu đồng/người/năm trở xuống. Trong 5 năm (2009 - 2013), đã cập nhật tăng bổ sung 494 hộ nghèo, cắt giảm 11.190 hộ vượt chuẩn thu nhập lên trên 12 triệu đồng/người/năm. Có 07 trên 11 phường hoàn thành Chương trình mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 3 trước thời hạn 02 năm, cuối năm 2013, Quận 12 cơ bản không còn hộ nghèo chuẩn thu nhập từ 12 triệu đồng/người/năm trở xuống.
Tiếp theo giai đoạn 4 (2014 -2015), chuẩn hộ nghèo theo tiêu chí của thành phố là hộ gia đình có mức thu nhập từ 16 triệu đồng/người/năm trở xuống và chuẩn hộ cận nghèo là hộ gia đình có mức thu nhập từ trên 16 đến 21 triệu đồng/người/năm. Kết quả rà soát, đến thời điểm tháng 4/2014 tổng số hộ nghèo trên địa bàn quận là 4.513 hộ với 20.046 nhân khẩu, chiếm tỷ lệ 3,89%/tổng số hộ dân, tổng số hộ cận nghèo là 1.748 hộ với 7.747 nhân khẩu, chiếm tỷ lệ 1,51%/tổng số hộ dân. Được sự quan tâm lãnh chỉ đạo tập trung của Quận ủy, UBND quận; sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ của các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quận và 11 phường trong việc tổ chức triển khai thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu giảm nghèo của quận; huy động, vận động mọi nguồn lực xã hội trợ giúp chăm lo cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, kết quả tính đến tháng 10/2015 đã cắt giảm 3.913 hộ nghèo, số hộ nghèo còn lại là 609 hộ, đạt tỷ lệ 0,53% so với tổng hộ dân trên địa bàn quận, giảm 3.36% so với đầu năm 2014.
Tuy nhiên, nhìn lại chặng đường đã qua, có thể thấy cách xác định hộ nghèo theo chuẩn thu nhập không đo lường được hết sự thiếu hụt về nhiều khía cạnh quan trọng trong đời sống như nhà ở, y tế, giáo dục, bảo hiểm xã hội, nước sạch, vệ sinh… Không ít hộ nghèo đã thoát ra khỏi chuẩn nghèo thu nhập ở từng giai đoạn nhưng vẫn còn gặp khó khăn, thiếu hụt ở các dịch vụ xã hội cơ bản, do đó có nguy cơ tái nghèo cao. Vì thế, trong thời gian tới, nhằm thực hiện thành công mục tiêu xóa nghèo bền vững, các cấp chính quyền sẽ thay đổi phương pháp tiếp cận. Chính sách và các dự án giảm nghèo sẽ được triển khai theo hướng giảm dần việc hỗ trợ trực tiếp “cho không”, tăng cường cho vay có điều kiện, có hoàn trả, có thời hạn nhằm nâng cao ý thức, nỗ lực tự vươn lên thoát nghèo của từng hộ nghèo, cận nghèo. Bên cạnh đó, trên cơ sở rà soát, phân loại các đối tượng nghèo theo các chiều thiếu hụt, công tác giảm nghèo sẽ thực hiện linh hoạt các giải pháp trong đó tập trung vào 5 nhóm giải pháp chính là: nâng cao thu nhập cho hộ nghèo; thực hiện tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản; an sinh xã hội; nâng cao năng lực giảm nghèo, truyền thông và giám sát đánh giá thực hiện chương trình; xã hội hóa công tác giảm nghèo. Đối với nhóm không nghèo về dịch vụ xã hội cơ bản mà nghèo về thu nhập sẽ tập trung chính sách tạo sinh kế; nhóm nghèo về dịch vụ xã hội cơ bản mà không nghèo về thu nhập thì sẽ có chính sách hỗ trợ tiếp cận; các hộ mới thoát nghèo cũng sẽ tiếp tục được quan tâm hỗ trợ về phương tiện, tư liệu sản xuất trong khoảng thời gian đầu mới thoát nghèo…
Để thực hiện thắng lợi Chương trình Giảm nghèo, tăng hộ khá trong chặng đường trên, chính là nhờ sự thông suốt về nhận thức, sự nhất trí cao trong nội bộ Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các ban ngành đoàn thể; chú trọng công tác tuyên truyền vận động sâu rộng trong Nhân dân để mọi người đều nhận thức được về tính đúng đắn, tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn trên nhiều mặt của chương trình, xem đây là việc làm hợp đạo lý, là nghĩa vụ và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị từ quận đến phường.
Thư Hồng