1. Những quyền cơ bản của trẻ em:
- Quyền sống;
- Quyền được khai sinh và có quốc tịch;
- Quyền được chăm sóc sức khỏe;
- Quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng;
- Quyền đươc giáo dục, học tập và bồi dưỡng năng khiếu;
- Quyền vui chơi giải trí;
- Quyền giữ gìn và phát huy bản sắc;
- Quyên tự do tín ngưỡng, tôn giáo;
- Quyền về tài sản;
- Quyền bí mật đời sống riêng tư;
- Quyền được sống chung với cha mẹ;
- Quyền được đoàn tụ, liên hệ và tiếp xúc với cha mẹ;
- Quyền được chăm sóc thay thế và nhận làm con nuôi;
- Quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục;
- Quyền được bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động;
- Quyền được bảo vệ để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc;
- Quyền được bảo vệ để không bị mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt;
- Quyền được bảo vệ khỏi chất ma túy;
- Quyền được bảo vệ trong tố tụng và xử lý vi phạm hành chính;
- Quyền được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, ô nhiễm môi trường, xung đột vũ trang;
- Quyền được bảo đảm an sinh xã hội;
- Quyền được tiếp cận thông tin và tham gia hoạt động xã hội;
- Quyền được bày tỏ ý kiến và hội họp;
- Quyền của trẻ em khuyết tật; trẻ em không quốc tịch, trẻ em lánh nạn, tị nạn;
2. Bổn phận của trẻ em:
3. Quyền tham gia của trẻ em:
Khoản 1, Điều 37, Hiến pháp năm 2013 quy định: Trẻ em được tham gia vào các vấn đề về trẻ em.
Điều 12, Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em quy định: Trẻ em có quyền tự do bày tỏ quan điểm về tất cả vấn đề có tác động đến trẻ em và được mọi người coi trọng một cách thích đáng phù hợp với độ tuổi, độ trưởng thành của trẻ em.
Khoản 1, Điều 13, Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em quy định: Trẻ em có quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận và phổ biến thông tin.
4. Nguyên tắc đảm bảo thực hiện quyền tham gia của trẻ em:
- Mọi trẻ em đều có quyền bày tỏ ý kiến, nguyện vọng của mình về bất kỳ vấn đề mà các em quan tâm; có trách nhiệm về tuân thủ luật pháp trong quá trình thực hiện quyền tham gia.
- Sự tham gia của các em là hoàn toàn tự nguyện. Gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội có trách nhiệm và cần có những kỹ năng để khuyến khích trẻ em chủ động tham gia.
- Ý kiến của trẻ em phải được tôn trọng, lắng nghe, ghi nhận, phản hồi kịp thời, khách quan, trung thực. các cơ quan chuyên môn có liên quan phải đảm bảo có giải pháp thực hiện các khuyến nghị của trẻ em.
- Đảm bảo môi trường an toàn, thân thiện, bình đẳng để trẻ em tham gia; không có thái độ phân biệt đối xử khi trẻ em bày tỏ ý kiến, nguyện vọng.
- Các hoạt động liên quan đến thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em phải đảm bảo tính phù hợp với từng độ tuổi, giới tính.
5. Ý nghĩa thực hiện quyền tham gia của trẻ em:
- Góp phần thúc đẩy sự phát triển của mỗi cá nhân.
- Trẻ em được tạo điều kiên học cách giải quyết vấn đề và giải quyết một cách có trách nhiệm; được trang bị các kiến thức, kỹ năng liên quan để tự bảo vệ bản thân tốt hơn, góp phần hình thành nên những công dân trẻ năng động và có ích.
- Cải thiện vai trò chủ động, tích cực của trẻ em trong các hoạt động nhằm nâng cao vị thế của các em ở gia đình, nhà trường và cộng đồng.
6. Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em giai đoạn 2016 - 2020?
- Mục tiêu tổng quát: Tạo môi trường thuận lợi và nâng cao năng lực cho trẻ em trong việc thực hiện quyền tham gia vào các vấn đề liên quan đến trẻ em theo quy định của pháp luật và Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em.
- Các mô hình thực hiện quyền tham gia của trẻ em:
+ Diễn đàn trẻ em.
+ Tham vấn ý kiến trẻ em.
+ Hội đồng trẻ em.
+ Câu lạc bộ quyền tham gia của trẻ em.
+ Các chương trình, hoạt động do trẻ em khởi xướng và thực hiện.
7. Các hành vi bị nghiêm cấm:
- Tước đoạt quyền sống của trẻ em.
- Bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
- Xâm hại tình dục, bạo lực, lạm dụng, bóc lột trẻ em.
- Tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn.
- Sử dụng, rủ rê, xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
- Cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình.
- Không cung cấp hoặc che giấu, ngăn cản việc cung cấp thông tin về trẻ em bị xâm hại hoặc trẻ em có nguy cơ bị bóc lột, bị bạo lực cho gia đình, cơ sở giáo dục, cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.
- Kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em.
- Bán cho trẻ em hoặc cho trẻ em sử dụng rượu, bia, thuốc lá và chất gây nghiện, chất kích thích khác, thực phẩm không bảo đảm an toàn, có hại cho trẻ em.
- Cung cấp dịch vụ Internet và các dịch vụ khác; sản xuất, sao chép, lưu hành, vận hành, phát tán, sở hữu, vận chuyển, tàng trữ, kinh doanh xuất bản phẩm, đồ chơi, trò chơi và những sản phẩm khác phục vụ đối tượng trẻ em nhưng có nội dung ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em.
- Công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em.
- Lợi dụng việc nhận chăm sóc thay thế trẻ em để xâm hại trẻ em; lợi dụng chế độ, chính sách của Nhà nước và sự hỗ trợ, giúp đỡ của tổ chức, cá nhân dành cho trẻ em để trục lợi.
- Đặt cơ sở dịch vụ, cơ sở sản xuất, kho chứa hàng hóa gây ô nhiễm môi trường, độc hại, có nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy, nổ gần cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cơ sở giáo dục, y tế, văn hoá, điểm vui chơi, giải trí của trẻ em hoặc đặt cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cơ sở giáo dục, y tế, văn hóa, điểm vui chơi, giải trí của trẻ em gần cơ sở dịch vụ, cơ sở sản xuất, kho chứa hàng hóa gây ô nhiễm môi trường, độc hại, có nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy, nổ.
- Lấn chiếm, sử dụng cơ sở hạ tầng dành cho việc học tập, vui chơi, giải trí và hoạt động dịch vụ bảo vệ trẻ em sai mục đích hoặc trái quy định của pháp luật.
- Từ chối, không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời việc hỗ trợ, can thiệp, điều trị trẻ em có nguy cơ hoặc đang trong tình trạng nguy hiểm, bị tổn hại thân thể, danh dự, nhân phẩm./.
Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Quận 12