Mùa mưa đến thường là lúc muỗi phát triển sinh sôi nảy nở, cũng thường là lúc chúng ta dễ mắc bệnh sốt xuất huyết (SXH), nhất là trẻ em. Số ca mắc bệnh SXH trong những năm gần đây đang có xu hướng tăng theo diễn biến mùa dịch SXH hằng năm. Đặc biệt, con số này được ghi nhận ở thời điểm chưa vào mùa dịch sốt xuất huyết. Thông thường đỉnh dịch căng thẳng và tăng cao nhất vào tháng 9 đến tháng 11. Năm nay, các chuyên gia của Bộ y tế đều nhận định dịch sốt xuất huyết diễn biến phức tạp và đến sớm hơn mọi năm. Vì vậy, mọi người cần tìm hiểu kỹ các thông tin để có cách phòng ngừa bệnh một cách tốt nhất.
1. Nguyên nhân của bệnh, cách lây truyền
Bệnh SXH là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Virus Dengue lây truyền từ người bệnh sang người lành qua loài muỗi có tên là Aedes aegypti, thường được gọi là muỗi vằn.
Muỗi vằn có màu đen, trên thân và chân có những đốm trắng. Muỗi thường trú đậu ở nơi ẩm thấp, tối tăm như nơi treo quần áo, chăn, màn, sau tủ, rèm cửa... Muỗi vằn hoạt động hút máu vào ban ngày, nhất là vào sáng sớm và chiều tối. Muỗi vằn đẻ trứng trong các dụng cụ chứa nước sạch như bể, chum, vại…; các đồ vật chứa nước trong gia đình như bình hoa, bát kê chân chạn…; các đồ vật phế thải: lốp xe hỏng, chai lọ vỡ, gáo dừa…; các hốc tự nhiên...
Vòng đời của muỗi vằn trải qua 4 giai đoạn: trứng -> bọ gậy -> lăng quăng -> muỗi trưởng thành.
Đến nay bệnh SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh, biện pháp phòng ngừa chủ yếu là diệt muỗi, diệt lăng quăng (bọ gậy) và phòng chống muỗi đốt. Bệnh thường gây ra dịch lớn với nhiều người mắc cùng lúc làm cho công tác điều trị hết sức khó khăn, có thể gây tử vong nhất là với trẻ em, gây thiệt hại lớn về kinh tế, xã hội.
2. Biểu hiện của bệnh
Sốt cao đột ngột 390C trở lên (kéo dài liên tục từ 2 - 7 ngày, khó hạ sốt), và có ít nhất 2 trong số các dấu hiệu sau:
- Xuất huyết: chấm/mảng xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng, chảy máu cam...;
- Nhức đầu, chán ăn, buồn nôn hoặc nôn;
- Đau cơ, đau khớp, nhức hai hốc mắt;
- Mệt li bì, vật vã;
- Đau bụng.
Đến ngay cơ sở y tế để khám khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc sốt xuất huyết.
Trường hợp được chỉ định điều trị tại nhà, cần thực hiện như sau:
- Dùng thuốc và hạ sốt theo hướng dẫn của cán bộ y tế;
- Cho người bệnh uống nhiều nước (Oresol, nước cháo, nước dừa, nước ép trái cây);
- Cho ăn thức ăn dễ tiêu: sữa, cháo hoặc súp;
Đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế khi thấy một trong các dấu hiệu nặng hơn như: sốt cao, li bì, bứt rứt, vật vã, chân tay lạnh, nôn nhiều hoặc các biểu hiện xuất huyết nặng.
3. Cách phòng, chống bệnh SXH
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh sốt xuất huyết, để ngăn chặn dịch bệnh bùng phát, lan rộng, kéo dài trong thời gian tới, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ mỗi cộng đồng thực hiện những hành động đơn giản nhưng rất thiết thực và quan trọng để phòng chống dịch, cụ thể như sau:
- Dùng thuốc xịt muỗi, nhang diệt muỗi, vợt muỗi bằng điện...
- Thoa kem chống muỗi đốt, ngủ màn/ mùng, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
- Sắp xếp quần áo, đồ vật trong nhà gọn gàng, ngăn nắp.
- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; lật úp các dụng cụ không chứa nước, thau rửa, dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn. Loại trừ ổ bọ gậy bằng cách phá hủy hoặc loại bỏ những ổ nước tự nhiên hay nhân tạo trong và xung quanh nơi ở như: thu dọn các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá..., dùng bàn chà chà sát để loại bỏ trứng muỗi bám vào thành dụng cụ. Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng..
- Dọn dẹp vệ sinh xung quanh nhà sạch sẽ.
- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.
BBT