Trong không khí cả nước đang bước vào đợt sinh hoạt chính trị quan trọng, đó là việc tiến hành kiểm điểm tập thể và cá nhân theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, một trong những vấn đề cấp bách nhất của công tác xây dựng Đảng chính là những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên.
Trong những năm qua, Đảng đã lãnh đạo nhân dân xây dựng đất nước gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, làm cho cuộc sống của người dân từng bước được cải thiện, đời sống vật chất, tinh thần được nâng lên rõ rệt. Đó là việc Đảng đã đổi mới tư duy trong nhận thức và lý luận để lãnh đạo đất nước theo xu hướng xóa bỏ cơ chế quản lý tập trung quan liêu, bao cấp, phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần định hướng XHCN. Đó là việc mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế, mở rộng quan hệ ngoại giao trên nhiều phương diện. Cơ chế thị trường hình thành mở ra nhiều cách thức làm ăn cho người dân, tạo nhiều cơ hội để phát triển kinh tế, làm giàu cho bản thân.
Tuy nhiên, khi nền kinh tế hàng hóa phát triển, cơ chế thị trường tạo sự cạnh tranh quyết liệt, đòi hỏi làm ăn phải hiệu quả, một mặt khiến con người trở nên năng động, sáng tạo nhưng cũng lắm mưu mô, tính toán, đồng thời cũng nảy sinh nhiều nhu cầu ham muốn khiến con người dễ sa ngã. Mặt trái của cơ chế thị trường đã tác động đến người dân, làm cho khoảng cách giàu nghèo ngày càng rộng, tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng và chính mặt trái đó cũng đã tác động đến một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên, làm suy thoái về tư tưởng chính trị, về đạo đức lối sống, làm giảm sút niềm tin nơi nhân dân. Sự suy thoái đạo đức lối sống thường được biểu hiện ở các dạng chủ yếu:
Thứ nhất, chỉ lo vun vén quyền lợi cho cá nhân, cho gia đình, cho họ tộc, coi nhẹ lợi ích cộng đồng, thờ ơ, thiếu trách nhiệm trước sự đòi hỏi bức xúc của người dân, chỉ coi trọng lợi ích vật chất, coi nhẹ lợi ích tinh thần; chỉ coi trọng việc trước mắt, không quan tâm đến những vấn đề cơ bản lâu dài. Đó là biểu hiện của lối sống cá nhân, thực dụng, vụ lợi, vị kỷ trong một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay, nó không chỉ ở số đảng viên trẻ, mà còn biểu hiện ở cả trong một bộ phận cán bộ đảng viên nói chung, nhất là trong cán bộ thuộc bộ máy công quyền và các tổ chức kinh tế…
Hai là, tệ quan liêu, lãng phí, tham nhũng, hối lộ, bòn rút của công; lối sống xa hoa, hưởng lạc.
Ba là, việc lợi dụng chức vụ quyền hoặc những sơ hở của chính sách pháp luật, những yếu kém trong quản lý của Nhà nước để làm giàu bất chính.
Bốn là, lối sống cơ hội diễn ra dưới nhiều hình thức, điển hình ở các kiểu chạy: chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ, chạy lợi ích, chạy tội…
Những tác động khách quan trên đây đã làm cho chủ nghĩa cá nhân, thực dụng ích kỷ phát triển, tinh thần tập thể, lối sống vì tập thể bị phai nhạt. Chính chủ nghĩa cá nhân, thực dụng, ích kỷ đã tạo nên những thói hư tật xấu, sự suy thoái đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên. Tuy nhiên những tác động khách quan trên đây chỉ là điều kiện chứ không quyết định những yếu kém, khuyết điểm về đạo đức, lối sống mà cái quyết định chính là nguyên nhân chủ quan ở mỗi cán bộ đảng viên. Đó là do một bộ phận lãnh đạo, đảng viên không chịu rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng. Bác Hồ đã từng dạy: “Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố, cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Sự thiếu rèn luyện đạo đức lối sống làm cho cán bộ, đảng viên dễ sa ngã, tạo môi trường thuận lợi cho các thế lực thù địch lợi dụng và ra sức chống phá. Vì vậy, Đảng và các tổ chức chính trị cần nhận diện được những biểu hiện của sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ đảng viên để ra sức tuyên truyền, giáo dục đạo đức cách mạng, lối sống lành mạnh trong sáng cho đảng viên góp phần thực hiện thành công cuộc xây dựng chỉnh đốn đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4.
Bài: Hướng Dương